8 tips voor een sociaal veilige organisatie

Zorg dat je als organisatie doelen stelt en een visie creëert op het gebied van sociale veiligheid zodat je weet waar je naar toe moet werken. “Weten wat je niet wil, is niet hetzelfde als weten wat je wél wil. Als organisaties is het belangrijk om duidelijke doelen te stellen. Schrijf op waar je naar toe wil werken en ga er dan ook echt mee aan de slag,” stelt Caroline.

Wanneer je binnen een organisatie merkt dat de problemen zich vooral voordoen bij een bepaalde persoon of binnen een bepaalde afdeling, kijk dan of je daar gerichte actie kan ondernemen. Caroline: “Waar gebeurt er veel? Waar is er gedoe? Waar is er veel sprake van verzuim? Zoek naar waar de problemen zitten. Begin daar bij het aanpakken van gedrag, dan zal je snel effecten zien.”

Iemand aanspreken op ongewenst gedrag kan spannend en moeilijk zijn. Om de stap kleiner te maken kan je werken met een ‘Als, dan’-redenering. ‘Als ik diegene erop aanspreek, dan voel ik of voelt mijn collega zich waarschijnlijk een stuk beter.’ Dus: “kom je angsten onder ogen en onderneem actie!”

Een van de belangrijke factoren binnen ongewenst gedrag zijn de omstanders. Want zoals een bezoeker van het Nationale Ambtenarencongres zei “Het is eenzaam als je je onveilig voelt.” Een manier om die eenzaamheid weg te nemen is door het ‘Green Dot Program’. Binnen dit programma worden medewerkers in een bedrijf speciaal opgeleid om aanspreekpunt te zijn maar ook om actief te reageren wanneer zij getuige zijn van ongewenst gedrag.

Het kan lastig zijn om in je eentje iemand aan te spreken, omdat je niet weet wat de gevolgen voor jou persoonlijk zullen zijn. Dus praat er over met directe collega’s en vraag naar hun ervaringen. Als blijkt dat meer mensen bepaald gedrag hebben opgemerkt, kan je het probleem samen aanpakken. Caroline: “Binnen een groepje sta je sterker én geef je elkaar bovendien moed.”

In een ideale situatie wil je dat iedereen binnen een organisatie zich inzet om een veilige omgeving te creëren. Alleen dan krijg je een zogenoemde ‘safety by design’-cultuur. Caroline benadrukt dit: “Als je ziet dat mensen hun nek uitsteken, beloon dat. Zorg ervoor dat inzet voor een veilige cultuur ook een van de promotiecriteria is bijvoorbeeld.”

Laat medewerkers nadenken over ongewenst gedrag door middel van ‘dilemma snacks’. Denk hierbij bijvoorbeeld aan bepaalde stellingen of dilemma’s waar mensen tijdens een pauze of een koffiemoment over kunnen nadenken en met elkaar kunnen bespreken. Door deze korte momentjes te faciliteren, creëer je bewustzijn en een omgeving waarin praten over een onveilige werksfeer normaal wordt.

“Je hoeft het wiel niet zelf uit te vinden, kijk om je heen, alleen al in het nieuws zijn zoveel voorbeelden te vinden. Betrek dit op jouw organisatie en kijk hoe jij kan leren uit de goede of de fouten dingen van anderen.” Caroline vervolgt met een bonustip: “Recent is het rapport van de commissie Van Rijn over ongewenst gedrag bij de NPO uitgekomen. Dit rapport leest eigenlijk weg als een managementboek. Dus lees dit rapport eens en kijk hoe jij hier binnen jouw organisatie van kan leren.”