Nationaal Ambtenarencongres 2024:

Confrontaties zijn onvermijdelijk

Raymond de Looze over hoe je op een prettige manier kunt confronteren

We kennen allemaal wel dat bekende gevoel: de knoop in je maag wanneer je iemand moet confronteren met een situatie die je liever zou vermijden. Maar wat als je dit op een prettige manier kunt doen? Raymond de Looze, bedrijfskundige, jurist en auteur van onder andere het boek ‘DIY Goeroe’, neemt ons mee in de kunst van prettig confronteren, wat sociale veiligheid bevordert door open communicatie binnen groepen en relaties. Met praktische opdrachten en herkenbare voorbeelden maakt hij van iedereen een kei in confronteren.

Raymond de Looze

Wie houdt er überhaupt van confrontaties?

Raymond stelt de vraag: “Wie vindt confrontaties fijn?” Bij een ja moeten de deelnemers gaan staan, en bij een nee blijven ze zitten. Slechts 4 mensen staan op, terwijl de rest – zo’n 60 deelnemers – blijft zitten. Maar waarom vinden slechts enkelen confrontaties prettig? De antwoorden variëren van ‘Als je niets zegt, gebeurt er ook niks’ tot aan ‘Het geeft duidelijkheid over waar je aan toe bent.’

Eén ding is duidelijk: het overgrote deel houdt niet van confrontaties. Ook in het dagelijks leven komt Raymond deze uitkomst tegen. Maar waar kijken mensen precies tegenop als het gaat om confrontaties? Confrontaties kunnen een negatieve lading hebben, waardoor het voor zowel de ontvanger als de initiatiefnemer lastig is om dit goed over te brengen.

Confrontaties zijn onvermijdelijk

We leven in een wereld waarin niet alles verloopt zoals je zou willen. De vraag is daarom niet ‘Hoe kun je voorkomen dat confrontaties ontstaan?’, maar ‘Hoe kun je er beter in worden?’ En dat is waar Raymond antwoord op geeft.

“Confrontaties hebben waarde”, aldus Raymond. Ze kunnen de lucht klaren en onderliggende problemen bespreekbaar maken. Daarnaast helpen confrontaties perspectieven te verduidelijken en sterke relaties op te bouwen. Ze kunnen volgens Raymond zelfs leiden tot betere oplossingen voor problemen: “Het prettige aspect van confrontaties is dat ze de kans bieden om te groeien en te leren, niet alleen voor onszelf, maar ook voor anderen.”

Het is een kans om constructieve feedback te geven én te ontvangen. Wat Raymond ook benadrukt is dat een confrontatie niet hetzelfde is als een conflict: “Mensen denken vaak dat een confrontatie automatisch leidt tot een conflict, maar dat is niet het geval. Een confrontatie is simpelweg het benoemen van iets waarvan de kans bestaat dat de ander er niet blij mee is.” Wat niet per se het geval is, maar dat maakt het wel spannend.

Perspectief op het aangaan van confrontaties

Maar hoe zorg je ervoor dat je een confrontatie op de ‘juiste’ wijze aangaat? Raymond geeft ons houvast met zijn drietrapsraket:

Onthoud je van je oordeel

“We zijn geneigd te geloven dat onze oordelen juist zijn, maar het punt van een confrontatie is niet om een oordeel te vellen, maar om een observatie te delen”, aldus Raymond. Bijvoorbeeld in plaats van te zeggen ‘Ik zie dat je geen zin meer hebt’, kun je een waarneming delen zijn door te zeggen ‘Ik zie dat je onderuit gezakt zit.’ Dit maakt de boodschap minder persoonlijk en meer feitelijk. Het is vaak een dun lijntje, vooral omdat we nogal overtuigd kunnen zijn van onze interpretaties.

Houd het bij jezelf

Daarnaast is het belangrijk om het bij jezelf te houden tijdens een confrontatie. “Probeer niet in te vullen welk effect jouw observatie of een situatie heeft op de ander, omdat zij dit zelf het beste weten. Evenmin moet je een ander verantwoordelijk maken voor jouw gevoel”, legt Raymond uit. Dus je zegt niet: ’Ik merk wel dat het niet belangrijk voor je is’, waarmee je invult wat iemand anders erbij voelt, maar bijvoorbeeld: ‘Ik merk dat het me raakt’, ‘Ik voel me daarin niet gezien’, of gewoon ‘Ik vind dat jammer’. Want daarmee deel je jouw perspectief of gevoel, en dat is waardevol. Zonder de ander ervoor verantwoordelijk te maken.

Geef ruimte

Het stellen van vragen vanuit nieuwsgierigheid is een essentieel onderdeel van het derde punt uit de drietrapsraket. “Door feitelijke waarnemingen zonder oordeel te delen, het bij jezelf te houden en ruimte te geven voor de reactie van de ander, kunnen confrontaties constructief en respectvol verlopen”, legt Raymond uit. Denk daarbij aan vragen als: ‘Herken je dat?’ Of: ‘Is dat wat je wilt’? En wat als je al besloten hebt wat de uitkomst moet zijn voor jou? “Dan kun je beter gewoon zeggen wat je wilt zeggen, in plaats van een vraag stellen”, stelt Raymond. Een mooie checkvraag daarbij is: ‘Wil je iets vragen of wil je nog iets zeggen?’

Confrontaties aangaan is een vaardigheid

Het aangaan van confrontaties is een vaardigheid op zich. Het is waardevol om hiermee te oefenen en ervaring op te bouwen. Als je iemand bent die de neiging heeft om confrontaties uit de weg te gaan, heb je hier waarschijnlijk weinig ervaring mee. Maar zoals Raymond benadrukt: “Het is belangrijk om jezelf bloot te stellen aan confrontaties en stap voor stap vertrouwd te raken met deze vaardigheid”. Met deze woorden sluit Raymond zijn workshop af, in de hoop dat deelnemers de moed vinden om zichzelf uit te dagen en hun vaardigheden in het aangaan van confrontaties te verbeteren.

 “Het is belangrijk om jezelf bloot te stellen aan confrontaties en stap voor stap vertrouwd te raken met deze vaardigheid”.

Er waren nog veel meer leuke sessies, selecteer hier een andere pagina: